Haydarpaşa

DEHLİZLER (SIĞINAKLAR)

Arif Atılgan

1960 lı yıllarda, Doktor Eyüp Aksoy Caddesi ile Tıbbiye Caddesini birleştiren Behiç Bey Sokağının Tıbbiye Caddesi ile kesişen üst köşesindeki alanda bir futbol sahası bulunmakta idi. O yıllarda herkese açık bir alan olan bu sahada mahalle maçları yapılırdı.

Ancak yedişer kişilik maçlar yapılabilen bu sahanın Tıbbiye Caddesi tarafında yerden bir metre kadar yükseklikte 1.00/1.00mt ölçülerinde üzeri demir bir kapakla örtülü bir delik bulunmakta idi.

Bazen, kilitsiz olan bu kapağı kaldırır aşağı doğru bakardık. Aşağı doğru duvara monte edilmiş gemici merdiveni ile inildiğini, orada da demiryolu tarafına tünel şeklinde bir koridorun gittiğini, bu koridorun yanlarında da odaların bulunduğunu görebilirdik.

                                             Dehlizin Kapağının bugünkü durumu

Sonraları öğrendik ki o tünelden de biraz yürüdükten sonra yine aynı gemici merdiveni ile bir kat daha aşağı inilmektedir. O kattaki tünelden de şimdiki Diş Polikliniğinin altından bir kapıyla Demiryoluna çıkılmaktadır. Zaten demiryollarının bulunduğu alandan bakıldığında bu kapı görülmektedir. Kapıda eskiden demir parmaklık bulunmaktaydı bugün ise saç levhayla kapalıdır.

                                            Tıbbiye Caddesi Tarafındaki Sığınağın Kapısı

Bu kapının üzerinde TCDD ve 1-A 1942 yazıları olduğu görülmektedir. Buradan da anlaşılıyor ki bu tünel veya dehliz TCDD ye ait bir düzenlemedir.1-A ise 1-Aralık olabilir. Yani 1 Aralık 1942 tarihinde yapılmış olabilir.

Köprünün sol yanındaki bina yıkılınca orada da bir kapı ortaya çıktı. GATA'nın alt hizasında. Bu kapının sağdaki diğer kapıya irtibatlı olduğunu öğrendim.

                                                  GATA Tarafındaki Sığınak Kapısı

Bu konuda da umarım ileride araştırma yapanlar bir belge ve bilgi bulurlar.

Aslında Alanda ikinci bir Dehliz (Sığınak) daha bulunmaktadır. Bu sığınağın, Alanın İbrahimağa’ya doğru olan kısmında, alt kottaki armut hattı demiryolunun yan duvarında kapısı bulunmaktadır. Kapının istikameti, biraz ilerde Garın ilk yıllarında otel olarak kullanıldığı bilinen bir binaya doğru gitmektedir. Bu sığınağın (Dehlizin) kotuna bakılırsa üst kottaki tren yollarının altında kalmaktadır. Yani dehliz içersinde fazla yükseklik olmadığı belli olmaktadır. Bu sığınağı önceden bilmiyordum. Araştırmalarım sırasında öğrendim.

                                                İbrahimağa Tarafındaki Sığınağın Kapısı

Kesinlikle iki sığınağın da içersine girmek, onları yeniden keşfetmek, bu durumu fotoğraflamak ve hikâyelerini ortaya çıkarmak gerekir.

Umarım bu fırsatı bulabilirim. Böyle bir durum şimdiden beni heyecanlandırıyor.

ARİF ATILGAN HAYDARPAŞA KİTABI