Köşe  Yazısı

EMEKLİLER

16 Temmuz 2024 akşamı eve geldim. TV’deki en çok izlenen haber kanalını açtım. Emeklileri tartışıyorlardı. Her biri daha önce emeklilerin maaşlarının çok yetersiz olduğunu söyleyen gazetecilerdi. Ancak dün akşam bir tanesi hariç hepsi hükümetin bütçesinin kısıtlı olduğunu ancak bu kadar verebildiğini filan söylüyorlardı. Hele programı yöneten hanımefendi öyle bir şey söyledi ki şaşırdım kaldım. Önce programa katılanlara emekli olup olmadıklarını sordu. 3 kişi emekli idi. Kendisi de dâhil diğer 3 kişi emekli değildi. Dedi ki ‘Ben bir çalışan olarak sizlerin (emeklilerin) maaşını ödemeye devam edeceğim’. Yani 2 çalışan 4 emeklinin maaşını ödüyor diye bir hesap var ya… Yaptığı gafın farkında bile olmadan bir güzel programını da devam ettirdi. Diğer katılanların hepsi fark etti ama ses etmediler bence. 

Ne demek istiyordu bu hanımefendi. ‘Ey emekliler bir an önce ölün gidin. Ben de size maaş ödemekten kurtulayım.’ Öncelikle şu bilinmeli. Emekliler yasa dışı değildir. Yasalar ne emrettiyse onları yerine getirerek emekli olmuşlardır. Eğer yanlış bir şey varsa o zamanın siyasetçilerinde vardır. Emeklilerde değil. Gelelim işin aslına…

                                       

                                                               Emeklilik.

İktidar, memurlarına ve işçilerine ne istedilerse vermiştir. Çünkü onlar sendikalıdır.  Daha sonra ekonomik program uygulamasına geçmişler ancak kasada yeterli para kalmamıştır. Emeklilere de ne kaldıysa o verilmektedir. Memurlara verilene bakarsak... Düşük dereceli bir memur anlattı bana. Kendisi 48 Bin TL alıyormuş. Ama emekli etmişler 24 Bin TL alacakmış. Yani çalışan memurlar müthiş rakamlar almaktadırlar. Özel sektörde ise 17500 TL olan asgari ücreti ücretten bile saymamaktadırlar.

SGK ve Bağ Kur emeklilerinin aldığı 10 Bin TL civarı maaşlar komik, hatta sadaka bile değildir.

10 Bin TL’den düşük maaş alan emeklilere zam yapıldı. Yüksek olanlara yapılmadı. Dolayısıyla en düşükle en yüksek eşitlendi neredeyse. Bu adaletli bir uygulama mıdır? Daha önce memurlara da böyle bir ayar yapılmıştı.

Bu iktidar 24 yıldır başımızdadır. Yapılan bir hata varsa kendilerinde aramalıdır. Yerel seçimlerde halkımız kendilerine sağlam bir uyarı yapmıştır. Görülüyor ki uyarı anlaşılmamıştır. Zamanı gelince genel seçimleri de göreceğiz.

ARİF ATILGAN 2024 TEMMUZ

https://atilganblog.blogspot.com/2024/07/yazs-emekliler-16-temmuz-2024-aksam-eve.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/emekli-ler

 Köşe Yazısı

DENİZDE BOĞULMALARA DİKKAT

Yalova’da sabah saatleri... Denizde sadece ben varım. 3 çocuk iskelenin ucuna geliyor. İlkokul yaşlarındalar. Bana ‘Ağbi burası derin mi?’ diye soruyorlar. ‘Biriniz atlayın’ diyorum. Atlayanı tutup boyunu ölçüyorum. Görüyorum ki derinlik boylarına uygun. Yani denize girebilirler. Üçü de yüzme bilmiyormuş. ‘Merdivenin yanından atlayın, uzaklaşmadan çıkın.’ Diyorum. Girip çıkıyorlar. Sonra iskelenin kara tarafına doğru biraz gerisine gidiyorlar. Orada oynuyorlar. Ben de yüzmeme devam ediyorum.

Çocuklar Denize Girenlerin Orada, Ben de İskelenin Diğer Tarafındaydım.

5-10 dakika geçiyor. İskelenin üzerinde 1 çocuk var. Diğerleri diğer tarafa atlamış. Yani ben denizdeki iki çocuğu görmüyorum. Üstteki çocuk ‘Ağbi koş.’ Diyor. Anlam veremiyorum. Çünkü orada suyun daha da sığ olacağını düşünüyorum. Ama telaşla ‘ Ağbi boğuluyorlar’ deyince bir şey olduğunu hissediyorum. İskelenin diğer tarafına önce yürüyorum. Sonra uzun süreceğini düşünüp yüzerek geçiyorum.

Çocuklardan birinin başının suya dalıp çıktığını görüyorum. Hemen kolundan tutuyorum. Diğeri de ‘Ağbi beni de tut’ diyor. Onu da diğer elimle tutuyorum. Önce tuttuğuma ‘Su yuttun mu?’ diye soruyorum. ‘ Yuttum’ diyor.

O noktanın karaya daha yakın olmasına rağmen iskelenin burnundan daha derin olduğun fark ediyorum. Çocuklar da doğal olarak öyle düşünmüşler ve kontrol etmeden atlamışlar.

İnanır mısınız? 3 çocuk orada boğulacak ve kumsaldaki o kadar insan farkına bile varamayacaktı. İyi ki denizde ben varmışım. Koşarak kumsala gittiler. Korkmuşlardı ama unutmuşlardı bile başlarına geleni. 'Çocuk işte' demiştim içimden. . 

Belediye kumsalı düzeltti. Şemsiyeleri ve yüzmek için bu iskeleyi koydu. Belli ki duşları ve soyunma kabinlerini de düzeltecek. Ama bu konuda da bir şey yapma gereği görülüyor.

Yetkililerden rica ediyorum. Neler yazılır bilmiyorum ama uyarı yazısı olan tabelalara ihtiyaç olduğu görülüyor. Kamu yönetimi böyledir. Yaptıkça yapacağınız bir başka ihtiyaç çıkar.

Bu yazı tüm plajlar için geçerlidir.

ARİF ATILGAN 2024 TEMMUZ

https://atilganblog.blogspot.com/2024/07/yazs-denizde-bogulmalara-dikkat.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/deni%CC%87zde-bo%C4%9Fulmalara-di%CC%87kkat

 

 Anı-Öykü

Yalova

‘TURNALAR YOĞURDU’ YALOVA’NIN MARKASIDIR

1924 yılında Recep Vardarlı Makedonya’nın Tikveş kasabasından Türkiye’ye gelir. Önce Akhisar’a sonra İstanbul’a yerleşir. Geldiği yerdeki Vardar Nehrinden dolayı soyadını Vardar koyar.

1934 yılında Akif Turna Arnavutluk’un Tetova bölgesinden gelir. Yalova’da askeriye olduğu için burayı ticari olarak uygun görür. Çok gezdiği için Turna soyadını alır.

1943 yılında Recep Vardarlı İstanbul’da yoğurt üretmeye başlar. Markasını TİKVEŞLİ koyarak kendisinin oralı olduğunu belirler.

1948 yılında Akif Turna Yalova’da yoğurt üretmeye başlar. Markasını TURNALAR koyarak ailesini belirler.

Yoğurt Müzesindeki Yoğurt Kutuları

1960 yılında Muzaffer Turna babası Akif Turna’nın ölümü üzerine, Cumhuriyet Caddesi Mera Kuyu Camisi karşısındaki yoğurthaneyi işletmeye başlar. Yoğurthanesinde yaklaşık 200 kişi istihdam eder. Ayrıca onlarca insan da servis ve nakliye araçlarında çalışır.

Her gün köylülerden 40 ton süt toplanır. Önceleri Yalova’nın köyleri yeterken daha sonra komşu illerden de toplanmaya başlanır. Üretilen ürünler önce Yalova ve yakın illere daha sonra uzak illere de satılmaya başlanır. Çok kaliteli üretim yapılır. Muzaffer Turna “Benim ürettiğim yoğurt, bıçakla kesilir, çatalla yenilir.” Diyerek tarif ederdi yapılan yoğurdu.    

1969 yılında Muzaffer Ahmet Turna, Tikveşli Yoğurtlarının kızı olan Nuran Vardarlı ile evlenir. Bu durumda markalar da birleştirilir ve TURNALAR TİKVEŞLİ yoğurtları üretilmeye başlar. 

1978 yılında ayrılık olur ve Turnalar Yalova’nın markası olarak devam eder. Beyaz peynir ile kaşar peynir de yapılmaya başlanır.

O yıllardaki Malzemeler

1982 yılında Sakarya’da da kurulan fabrikada el değmeden üretim başlar.

Bu arada Tikveşli de büyümekte iki güçlü rakip olmaktadırlar.

1986-2002 arasında ailelerde önemli kişiler vefat eder. Bu durum kurumsallaşamayan iki firmanın çöküşünü başlatır.

1998 yılında Tikveşli, Danone-Sabancı (DanoneSA) ortaklığına satılır.

1999 depremine kadar Turnalar yoğurdu sonradan taşındığı Yalova, Bursa Caddesi’nde üretime devam eder. Ancak depremin olumsuzlukları küçülmesine sebep olur. 

2005 yılında Yalova Çiftlikköy’de üretim devam eder.

2010 yılında tam 62 yıl sonra kapanır.

2023 yılında Muzaffer Turna vefat eder.  

 

Muzaffer Turna Masasında

Aslında Tikveşli de Yalova’nın markası sayılabilir. Ama Turnalar öz be öz Yalova’nın markasıdır.

Bu iki marka ama esas olarak Turnalar Yoğurdu benim çok beğendiğim bir lezzetti. Garip bir tesadüf… Hayatım boyunca tattığım en lezzetli yoğurt memleketim Yalova’da üretiliyormuş.

Bu araştırmayı yaparken yaptığım başka bir tespit daha da garip bir tesadüfü ortaya çıkardı. Anlatayım…

1950-1970 yıllarına gidelim. Yalova’ya… Sülalemin Baba tarafına… Önce Hacı Mehmet Köyü’nde daha sonra Kamber Baba’da inekler ve koyunlar akşam otlamaktan geldiklerinde sütleri sağılırdı. Amcam onları ayrı güğümlere koyarak atın semerinin iki yanına yükler ve süthaneye (yoğurthaneye) götürürdü. Zira süt belli bir süre kaynatılmadan beklerse kesilir. Bu bakımdan acele götürülmesi gerekir. Ayrıca sabah ta hayvanlar çayıra çıkmadan önce sağılır ve sütleri yine götürülürdü. Ama esas söylemek istediğim başka... Yaşamım boyunca en beğendiğim yoğurt markasının üretimlerinin içinde meğer bizim sütler de varmış. Gerçekten garip bir tesadüf değil mi? 

Muzaffer Turna “Büyük kartellere karşı mücadelemi kaybettim” demiş. Aslında bu kısa cümle çok şey ifade ediyor. Keşke tüm Türkiye’ye satış yapacağına bölgesinde butik üretim yapsaydı.  

Günümüzün Yalova’sında köylerde hayvan beslenmiyor artık. Köylüler bile marketten alış veriş yapıyor. Yalova keşke o yıllardaki tarım-hayvancılık üretimine yoğunlaşsaydı.

ARİF ATILGAN 04/07/2024

https://atilganblog.blogspot.com/2024/07/yalova-turnalar-yogurdu-yalovanin.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/turnalar-yo%C4%9Furdu-yalova-nin-markasidir

 

 Kent Hafızası

Yalova

YALOVA KAĞITHANESİ

Kâğıt ilk olarak MS.105 yılında Çin’de icat edilmiş. Matbaa ise yine Çin’de MS.593’te kurulmuş. Anadolu’ya kağıt VIII.Yüzyılda gelmiş. Matbaa 1727 yılında Sait Mehmed  Efendi ile İbrahim Müteferrika tarafından İstanbul, Sultanselim civarında İbrahim Müteferrika’nın evinde kurulmuş.

Zamanla ucuz kâğıt temin etme gereği hissedilmeye başlanmış. İbrahim Müteferrika 1744 yılında İstanbul’da kâğıt fabrikası açılması için girişimlerde bulunur. Bu iş için su gerekmekte olduğundan dere kenarı olması tercih edilecektir.

Kâğıthane Deresi’nin çevresi düşünülmüşse de XVIII. Yüzyılın ilk yarısında o mevki saray ileri gelenleri tarafından beğenildiğinden talim, yarış, mesire yeri olarak değerlendirilmiş. Dolayısıyla Onların binaları yapılmış. Sonunda kâğıt fabrikasının Yalova’da kurulmasına karar verilmiş. Bu iş için Lehistan’dan 3 kâğıt ustası ile anlaşılmış. Onlar buraya gelip belirli ücret karşılığı ustalara işi öğretecekler ve sonra ülkelerine döneceklerdir.

1744 yılında Yalova’da Çardaklı mevkiindeki değirmenin bir fermanla İbrahim Müteferrika’ya kiraya verilmesi istenir. Aynı vesikada gerekli malzemelerin alınması da istenmiştir.

Koyu Mavi-Bent/Ark, Açık Mavi-Hırka Deresi, Kırmızı Çerçeve-Değirmen, Sarı Çerçeve-Amcamın Evi.

1745 yılında Yalova Kâğıthane’si, Hırka Karye’si (Köyü) arazisi içindeki Çardaklı Değirmeni’nin müceddeden (yeni baştan) yapılmasıyla kurulur.  O yıllardaki belgelerde Karamürsel nahiyesi, Hırka Deresi mevki, Hacı Mehmed Çiftliği Karyesi (köyü) olarak tarif edilmiştir. Burası Yalova’da Hacı Mehmed Köyü arazisinin denize en yakın bölümü olan Kamber Baba mevkiidir. Fabrika için gerekli olan su Hırka Deresinden sağlanmıştır. Dere, Karaçalı mevkiinin 500 metre yukarısından bent/kanal açılarak ayrı bir kol ile değirmene ulaştırılır.

Bend ve arkların temizliği işi ise Elmalık Köyü’nün gayrimüslimlerine verilir. Onlar bu işi ücretsiz yaparlar ama karşılığında devlete olan sorumluluklarından muaf tutulurlar.  

İbrahim Müteferrika üç Lehistanlı kâğıt ustası ile kâğıt üretimine başlar.

Üretilen kâğıtların üzerine filigran olarak ‘Yalakabad 1158’ yazılmıştır.  (Hicri takvime göre 1158 yılı miladi takvime göre 1745 yılına denk geliyor.) Kalitesi Avrupa’dakilerle eşittir. Hammadde olarak kullanılan ham bez, pamuk ve keten bezi İstanbul’da eskiciler tarafından halktan toplanır. Bu malzeme Kâğıthane’de tunç dibeklerde dövülerek bol su ile temizlenir. Temizleme işlemi, akan suyun çarkı, çarkın ağaç mili döndürmesi, dönen milin de tokmakları kaldırıp indirmesiyle gerçekleştirilir. Yoğurt kıvamında olan köpük, suyun üzerinden alınıp saklanır. Üretim yapılacağı zaman ağzı geniş bir fıçı içine konarak karıştırılır, ayran kıvamına getirilir. Dört köşeli bir elekle suyun üzerinden alınır. Geniş bir keçe üzerine konur ve kuruması için sırıklara asılır. Yazı yazılabilecek duruma getirmek için kaynamış paça suyu şap ile terbiye edilmiş suya batırılır. Tunç mengenelerde sıkılır. Satışa gönderilir. Daha sonra mühürlenir.  

1747 yılında Leh’li ustalar ülkelerine döner. İbrahim Mütefferika vefat eder. İşleri Elmalık Köyü Rumlarından 12 kişi devam ettirir. 

1758 yılında Kâğıthane kapatılır.

1760 tarihinde Yalakabad (Yalova) kadısına (hâkim) ve serdarına (başkomutan) yazılan yazı ile Kâğıthane ile ilgili bilgi istenmiştir. Verilen cevapta Kâğıthane’nin kapanma sebepleri yazılmış. Artık kullanılmayan araç gereçler ise İstanbul’a götürülerek ilgili yerlere teslim edilmiştir. En önemli sebep Voyvoda ( Devlet adına vergi toplayan) Bostancı Ali Ağa’nın burayı çiftliği gibi kullanmaya başlamış olmasıdır.

1804 yılında III.Selim, kağıt fabrikasını Kağıthane’ye yaptırdıysa da kısa bir  süre  sonra fabrika Beykoz’a nakledilmiştir.

Yalova’daki Kâğıthane binası tekrar değirmen olarak faaliyete başlar. Tam olarak tespit edemediğim sonraki yıllarda faaliyeti bitmiş. Metruk olarak duran bina 1996 yılında belediyece yıkılmıştır.

Şimdi olayı yaşadıklarıma ve gördüklerime göre günümüze uyarlayıp daha anlaşılır şekilde yazayım.

Kâğıthane, Yalovalıların “değirmen” olarak bildiği Kamber Baba mevkiindeki binadır. Burası şimdiki Vega isimli AVM’nin karşısındaki Cemevi’nin civarındadır. Hırka Deresi ise şimdiki Safran Deresi’dir. Derenin yatağı aşağı kotta Sazlık mevkiinin ortasındadır. Yani şimdiki Adnan Menderes Mahallesinin içinde…

Yüksek kottaki Kağıthane’ye alçak kottaki Safran Deresi’nin suyu bağlanmak istenmiş. Bunun için derenin yüksek kotta olan bir noktasından kol ayırmak gerekiyor. O noktayı Hacı Mehmet Köyünden sonraki Karaçalı Mevkiinden Kurt Köye doğru 500 metre mesafede tespit etmişler. Oradan ayrılan bent Hacı Mehmet Köyü mezarlığının arkasındaki yol kenarından devam etmiş. Hatta mezarlık altını geçince iki kol olmuş.

Bu iki kolun üstte olanı Kamber Baba’daki Kâğıthane’ye geliyor. Yaklaşık 4-5km. Daha sonra sağa dönerek yol kenarından tekrar dere yatağına bağlanıyor.

Açık Mavi Hırka Deresi, Koyu Mavi İse Bent/Ark.

Ben değirmeni de bendi de gayet iyi bilirim. Zira değirmenin üst tarafındaki arazi bizim sülalenindi. Oraya koyunlar için mandra yapılmıştı. Güvenlik için çoban köpeklerimiz vardı. Amcamlardan biri kalıyordu ama şartlar oldukça kötüydü. Orada kalana doğru düzgün yer gerekiyordu.

1957 yılında mandıra ile değirmen arasına bir ev yapıldı ve küçük amcam ailesiyle oraya taşındı. Değirmen boş ve metruktü. 2 metre civarı eni olan bent bizim arazinin sınırı gibiydi. Ovadaki bahçeleri sulamaya yarıyordu.

Bahsetmeden geçemeyeceğim. Bendin değirmen tarafında iki dev erik ağacı vardı. Elma büyüklüğünde erikler olurdu. İstanbul’dan geldiğimde köpeklerden korktuğumdan o ağaçlara çıkar amcamlara seslenirdim. İskeleden oraya kadar yürüdüğümü yazmama gerek yoktur sanırım.

Fatih Caddesi’nden sonra ev yoktu. Stadyumun yerinde, ortasında top sahası olan geniş bir çayır vardı. Bugün değirmeni bildiğini söyleyenler ancak 1970-1980’lerden sonra o civara gelebilmişlerdir. Zaten o yıllarda yapılaşma da oralara kadar çıkmıştı.

Gelelim Değirmen’e… 2 katlı bir yapıydı. İçine girmedim. Zira kapısı yarıya kadar toprağa gömülmüştü. Arka tarafında küçük bir oda büyüklüğünde (3mt/3mt gibi) havuz vardı. Sanırım bendin suyu önce oraya doluyor, sonra basınçla akıtılıyor ve çarkı döndürüyordu. Çark ta içeride üst üste olan değirmen taşlarından üsttekini döndürüp iki taş arasına akıtılan buğdayı öğütüp un yapıyordu.   

 

1970’lerde Değirmen. (Bülent Yüksekol Arşivi)

1988’de Değirmen. (Ayşe Kulaber Arşivi.)

Günümüzde her taraf bina dolduğu için o günlerdeki durumu hayal ettirebilmek zordur. Tarım yapılan ovayı sulayan bent en son 1990’lardaki hava fotoğraflarında görünüyor. Tespit edebildiğim kadarıyla Şehit Ayhan Saybo Caddesi eski bendin üzerine denk getirilmiş. Değirmenin yerini de yukarıda yazdım.

Ülkemizde genel olarak koruma anlayışının olmaması beni çok üzer. Maalesef bu durum Yalova’da da öyledir. O bendi ve değirmeni hep merak etmiştim. Zorlama olarak görmüştüm oraya bent ile su getirilmesini. Su değirmenleri o yıllarda Paşaköy’de vardı. Şimdi Paşaköy bile yok.

1745 yılında buradaki değirmeni Kâğıthane yapıyorlar. Osmanlı’nın ilk Kâğıthane’si… Yani değirmen daha da eski. Ne zaman yapılmış bilmiyoruz. 1758 yılında bina tekrar değirmen oluyor. Ne zaman metruklaşıyor bilmiyoruz… Belli ki bent de o yıllarda açılmış. Kazma kürekle. Neredeyse 300 yıl… Öncesi de var ama onu da bilemiyoruz. Müthiş bir geçmiş. Müthiş bir tarihi bilgi…

Günümüze kalan hiç bir şey yok. Yazık... Yazık... Yazık... 

ARİF ATILGAN 2024 HAZİRAN

Not: Bugün o çevredeki en eski bina 1957 yılında yapılışına şahit olduğum amcamın tek katlı evidir.

https://atilganblog.blogspot.com/2024/06/hafzas-yalova-yalova-kagithanesi-kagt.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/yalova-ka%C4%9Fithanesi%CC%87

 

 Anı-Öykü

KADIKÖY, YALÇIN (UÇMAK) AĞABEYİNİ KAYBETTİ

1960’lar…  Onu eski Fenerbahçe Stadı’nda Boksör Yalçın olarak tanımıştım. Formasını giyer, sahaya çıkar ve kapalı tribünün duvarlarına şut atardı. Sonraları Caferağa Sahasında o mahallenin takımı olan Caferağa formasıyla tanıdım. Onlar oraya Adliye derlerdi. Yanan eski Adliye binası dolayısıyla…

1970’ler… Sahayı ışıklandırmış ve gece maçları oynatmaya başlamıştı. O maçlarda birçok şöhretli oyuncu oynamıştır. Başka takımların oyuncuları da oynamıştır ama Fenerbahçeli oyuncuların çoğu Onun takımında oynamıştır.

Şunu belirtmeden geçemem. Onun ve o sahanın sebebiyle birçok oyuncu yetişmiştir Türk futboluna.

Balıkçılığını sonradan öğrendim. Kadıköy Çarşısında dükkânı varmış. Bu sebepten çoğu kişi Balıkçı Yalçın der Ona. Bizler Yalçın Ağbi derdik.

1980… O sahaya önce Caferağa Spor Salonu, ardından Barış Manço Kültür Merkezi inşa ediliyor.

Yalçın Ağbi’nin Caferağa Spor Salonu’nun büfesini işlettiğini duyuyorum.

Neredeyse bir yıldır o Salonun yakınındaki Baklavacı arıyordu beni. Kitaplarımı almış. Hem tanışmak hem yazılarımdaki yer-kişi-zamanları öğrenmek hem de kitapları imzalatmak istiyordu. 3-4 ay önce yolum düştü. Oturduk. Sohbet ettik. Caferağalıydı. Yalçın Ağbi’den de bahsettik. Dedim ki ‘Büfedeyse gidip tanışalım. İki laf edelim.’ Hemen telefon etti. Rahatsızmış. Evindeymiş.

Yalçın Uçmak

Bugün o mahallenin insanlarının sosyal medya paylaşımlarından Onu kaybettiğimizi öğreniyorum. Keşke İstanbul’da olsaydım ve sevgili büyüğümüze son görevimi yapabilseydim.

Kadıköy farkında mı bilmiyorum ama tarihine geçecek isimleri kaybediyor. Allah Rahmet Eylesin Yalçın Uçmak Ağbiye.

ARİF ATILGAN 22/05/2024

Not: Eski fotoğraflarından birini koymayı isterdim ama maalesef bulamadım.

https://atilganblog.blogspot.com/2024/06/kadikoy-yalcin-ucmak-agabeyini-kaybetti.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/kadik%C3%B6y-yal%C3%A7in-u%C3%A7mak-a%C4%9Fabeyi%CC%87ni%CC%87-kaybetti%CC%87

 

Köşe Yazısı

YALOVA AKASYA PLAJI BÖLGESİ

Safran Deresi’nin denize aktığı bölgeden bahsetmek istiyorum. Derenin Termal tarafında Gazipaşa Caddesi ve bu caddenin kara tarafında Fatih Caddesi bulunmaktadır. Yani Tigem’e kadar uzanan, denize en yakın iki cadde… Kumsala da Akasya Plajı deniyor.

Bu caddelerde 1999 Depreminden kalma eski binalar var. Bu binalar yıkılıp yenileri yapılmaya başlandı. Diğer yandan Gazipaşa Caddesinde yiyecek satan seyyarlar daha doğrusu seyyar-sabitler var. Bunlar Belediyeden izinli ve yerleri sabit. Zamanımız belediyelerinin yeni icadı. Bugünlerde seyyar-sabitler kumsala indirildi. Orada boşluk bulunmuş.

Amaç trafiğe kapalı olan Gazipaşa Caddesi’nin boşaltılmasıymış. Yani dolu olan bir yeri boşaltmak isterken boş olması gereken bir alan dolduruluyor. Umarım Gazipaşa Caddesi’ne de başkaları getirilmez.

Seyyar-Sabitler Kumsalda.

Öncelikle ifade edeyim ki kumsalın küçültülmesi asla kabul edilmemelidir. Aslında o kumsal yola kadardı. Zamanla doldurularak küçültüldü. Hâlbuki kum binlerce yılda oluşur. Yani biz değer bilmeden yok etmeye devam ediyoruz.

1973 Yılı Görüntüsünde Kumsal Var

2024 Yılı Görüntüsünde Kumsal Doldurulmuş

Burada yapılması gereken planlamayı tarif etmek istiyorum. Kişisel önerimi yani…

Gazipaşa Caddesi’ndeki parseller ‘turizm’ fonksiyonuna sokulmalıdır. Yani buralarda otel, pansiyon vs yapılabilmelidir. Diğer yandan Gazipaşa Caddesi’nin deniz tarafında hiçbir şey olmamalıdır. Çay bahçeleri, çocuk parkı, hediyelik eşyacılar, gümüşçüler vs hepsi kaldırılmalıdır. Caddenin deniz tarafı tamamen boşaltılmalı ve kumsal eski sınırına getirilmelidir. Kafeler ve restoranlar binaların altında olmalıdır.

Gazipaşa Caddesi’ne sadece hediyelik eşyacılar ve gümüşçüler tezgâh açabilmelidir. Onlar da caddenin bir kenarında sıralanarak... Dere tarafında gümüşçülerin bitişiğindeki beton alana ise henüz sözleşme süresi bitmemiş, çay bahçesi önüne getirilen seyyar-sabitler konabilir. Süreleri bittiğinde o beton alan da kumsala katılmalıdır.

Yalova turizm kenti olmaktadır. Bunun için kimseye taviz vermeden alınması gereken kararlar vardır. Aksi takdirde arabesk bir şekilde gelişecektir. Geç kalındıktan sonra yapılacak düzeltmeler ise yarım yamalak olacaktır.   

Hıyaban denilen iki yanında çınar ağaçları bulunan cadde kesinlikle korunmalıdır. Burası bize Atatürk’ten kalmış bir eserdir.

Bu düzenlemeyle deniz kıyısında geniş bir kumsal olacaktır. Burasının çöpsüz temiz kullanılması için çöp konteynerleri konmalı, insanlar çöplerini oralara atmaya alıştırılmalıdır. Kumsal belediye tarafından her sabah erkenden temizlenmelidir. Hatta oradan sorumlu bir belediye işçisi olmalıdır. Bu arada yaz mevsiminde, 3 ay buradaki inşaat çalışmaları durdurulmalıdır.

Kendini Yalovalı sayanlardan çok daha eski Yalovalıyımdır. Dedem ve çocukları 1924 yılı mübadelesinde gelmişler. Her ne kadar İstanbul’da yaşadıysak ta her yaz Yalova’ya gelir kalırdık. 10 yılı geçen bir zamandır da buradayım. Yani buraları 1950’lerden beri bilirim. Üzülerek söylemeliyim ki Yalova hor kullanılmış. Korunan eski eser vs yok mertebesinde. Hatta Yalova’ya özel bir şey de bırakılmamış. Örneğin eskiden elma vardı. Elma bahçelerine bina doldurulmuş.

Beni bilenler bilir. Eleştiri ve iltifatlarımda siyaset yoktur. Kent vardır. İnsan vardır. Yalova için başka yazılar da yazacağım.

ARİF ATILGAN 2024 HAZİRAN

 https://atilganblog.blogspot.com/2024/06/hafzas-yalova-akasya-plaji-bolgesi.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/yalova-akasya-plaji-b%C3%B6lgesi%CC%87

 

 Anı-Öykü

İLK ARABAM

1974… O yılların ifadesiyle otomobil demem gerekir ama bugüne göre araba diyorum. Nereden çıktı bu demeyin. Araba kullanmanın keyfini bizler çıkarmıştık o zamanlar. Anlatayım.

Reno12TL. 68 binTL. Gri. Mimar rengi. Plakasını da yazarım ama şimdi nerelerdeyse yanlış olur. O yıllarda genellikle yabancı arabalar var. Onlar da eski modeldir çoğunlukla. Yerli olarak sadece Anadol var. Kaportası fiberglas. Reno bir anda ortamlarda İN olmuştu.

Henüz sokaklarda araba yok. İnsanların arabaları yok zaten. Bizim sokakta sadece benim arabam var. Kapının önüne park ediyorum. Gözümün önüne. Birine misafir gelip benim yerime park ederse gitmelerini bekliyor, gittiklerinde arabamı yerine çekiyorum. Yani tam gözümün önüne...

Karaköy’de çalışıyorum. Perşembe Pazarı’nda. Küçükyalı’daki evimden 20 dakika önce çıktığımda 8.00 vapuruna yetişiyorum. 8.20 de Karaköy’deyim. 8.30’da mesaiye başlıyorum. Kadıköy’de park ettiğim yerleri söylersem bugünün şartlarında inanan olacağını sanmıyorum. İlk zamanlar İskelenin önüne… Yanlış okumadınız. İskelenin tam önüne park ediyorum. Akşam dönüşte vapurdan inip arabama biniyorum. Daha sonra oraya taksiciler gelmeye daha doğrusu çoğalmaya başlayınca PTT’nin arka sokağına bırakmaya başladım. Zaten oralardaki mekânlara takılmaya başlamıştım. 

Birkaç anı anlatayım…

Kadıköy’deki restoranlardan birinde 5-6 arkadaş oturuyoruz. Aramızdan biri sigortacı... İzmir’e gidecek. Galata yolcu binasının rıhtımından kalkacak gemiyle… Tam saatini anımsamıyorum. Kadıköy’den son vapura bindiğinde Karaköy’deki gemiye yetişecek şekilde hesap yapmıştık. Eh. Masa muhabbeti iyiymiş ki biz saati geçirmişiz. Son vapuru kaçırdı. İzmir’de önemli toplantıları var. Üzülmekten ayıldı sanki. Durdum. Düşündüm.  ‘Atla arabaya’ dedim. Tabii tüm masa hep birlikte 5 kişi. Geminin Karaköy’den kalkmasına 20 dakika var. Doğru Boğaz Köprüsü, Yıldız Yokuşu inişi ve Karaköy… 15 dakika. Gemiye yetiştik…

Bostancı’da sandalımız var. Motorlu filan değil. O zamanlar motorluyu çok zenginler alabilirdi. Kürekli… Yaz akşamları İskele üzerindeki çay bahçesinde takılıyoruz. Balığa sabah erken çıkılır. Yani iskele civarında kimseler yokken... Bir sabah ortalık bomboşken arabayı tam iskele girişinin önüne bırakıp balığa çıkmıştık. Akşam denizden döndüğümüzde araba yerindeydi. Ortam çok kalabalıktı hâlbuki…

İki arkadaşımın daha arabası vardı. Uğur’unki Anadol’du. Babasınındı. O araba öğrencilikten itibaren çok kahrımızı çekmişti. Bir de Okay’ın yeni Reno’su vardı. Onlar Kimya mühendisiydi. Aramızda oynadığımız bir oyunu anlatayım. O yıllardaki arabaları stop ettiğinizde ve de vitesi boşa aldığınızda yokuş aşağı kendi yürür giderdi. Şimdikiler kilitleniyorlar. Küçük Çamlıca’da vitesi boşa alıp stop eder ve Kadıköy İskelesine kadar inerdik. Yollar bomboştu. Hızınızı kesecek hiç bir şey çıkmazdı önünüze. Çıksa da hafif frenle ağırlaşır yine devam edebilirdiniz. Sadece şimdi yayalaştırılmış olan Halitağa Caddesi’nde düzlük vardır. Orada hızınızı kesecek bir şey çıkmamalı idi. O düzlüğü Altıyol’dan Kadıköy’e inen Söğütlüçeşme Caddesi’ne kadar geçerseniz.  Kadıköy İskelesinde bulurdunuz kendinizi.  

Maaşım 3000TL idi. 20TLlik benzin normal yaşamımda 1 hafta yetiyordu. Park yeri sorunu henüz icat edilmemişti. Nereye giderseniz gidin her yer boştu. Hatta yer beğenmeyebilirdiniz.  

Bir boya firmasında çalışıyordum.. Büro Perşembe Pazarı’nda, fabrika Alibeyköy’deydi. Fabrikada sadece patronların arabaları olurdu. Diğerleri mal getirip götüren kamyonlar vs idi.  Bayramoğlu’nda arazi satın almıştık fabrikayı oraya taşımak için. Alibeyköy’deki binada bana bir oda vermişlerdi. Proje çalışması yapıyordum. Patronum demişti ki ‘Otopark alanını büyük tut. İleride işçilerin bile arabası olacak.’ ‘Hadi canım’ demiştim içimden. ‘İşçiler araba sahibi olabilir mi?’ İtiraf edeyim. Benden daha gerçekçi ilerisini görmüştü.  

Patronum haklı çıkmıştı. Bir süre sonra herkes araba sahibi olmuştu. Yirmili yaşlarda solcu, tıfıl bir mimardım. Hayatı ve gerçekleri henüz bilemiyordum. Patronum bana hayat dersi vermişti. ‘Fabrikalar 3-5 kişiye mal üretmek için kurulmaz. Üretimini tüm topluma satmak için kurulur.’ Nitekim sonraki yıllarda herkes araba sahibi olmuş, araba sayısı çoğalmış, kentlerin en önemli sorunu trafik ve otopark olmuştu.  

Özetle… Bizler, 1970’li yıllarda arabalı olmanın keyfini yaşayan kuşak olmuştuk.

ARİF ATILGAN 2024 HAZİRAN

https://atilganblog.blogspot.com/2024/06/ilk-arabam-1974-o-yllarn-ifadesiyle.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/i-lk-arabam