MELİH KORAY’IN ARDINDAN

Arif Atılgan

Melih Koray okuldan mezun olduğu 1951 yılından öldüğü 2016 yılına kadar Kadıköy’de, herkesin beğendiği sayısız projeye imza atmış Kadıköy’lü mimardır.

Öğrenciliğini, ‘Güzel Sanatlar Akademisinde Proje hocam Seyfi Arkandan tam not alırdım. Diğer derslerden düşük not alınca orta derece öğrenci olurdum’ diye anlatır Melih Bey. Proje dersinin mimarlık eğitiminin en önemli tasarım dersi ve Seyfi Arkan’ın Atatürk’ün mimarı olduğunu anımsayalım.

  

O, meslekteki ilk yıllarını ise şöyle anımsatır: ‘1950 li yıllarda sadece İstanbul Belediyesi vardı. Ayasofya’nın yakınında 10 odalı bir yerdi. O zamanlar cetvelsiz, gönyesiz, tarakla proje çizenleri görmüşümdür.’ 

1960 lı yıllarda insanlar tarihi Bağdat Caddesinin tarihini bile bilmezlerken buraya Cadde derlerdi. Eski evlerin yerine yeni yapılan binalar Caddeyi ünlü yapmıştı. Çoğunun mimarı Melih Koray’dır.

Melih Koray’ın arkasında herhangi bir kurum yoktu. Aile büyüğünden kalmış hazır bir mimarlık ofisi de yoktu. Hatta mezun olduğunda zengin çevresi olan zengin biri de değildir. O Kadıköy’de tek başına tırnaklarıyla Melih Koray olmuştur. Mimarlığının değerini halk vermiştir. İnsanlar Onun binalarını diğerlerinden daha çok tercih etmişlerdir. İnşaatının mimarı O olmadığı halde Oymuş gibi söyleyen müteahhitler görülmüştür. Melih Koray, adını kimsenin karşı çıkamayacağı şekilde marka yapmayı başarmıştır.

O, binalarını projelendirirken adeta kendini içinde yaşatmıştır. Bağdat Caddesindeki binalara baktığınızda en beğendiklerinizin Onun eserleri olduğunu fark edersiniz.

Kendisiyle Kadıköy Belediyesine gidip binalarının korunması için dilekçe vermiştik. Dilekçenin tarihi bir belge olması için kendi el yazısıyla yazıp imzalamasının uygun olduğunu düşünmüştük. Bazı yerlerden, ‘Dilekçe veren her mimarın binaları korumaya mı alınacak?’ şeklinde tepki gelmişti. Keşke o dilekçe için 5 Nolu Kurul gereğini yapmış olsaydı.

Melih Koray’la birlikte bütün binalarını dolaşmıştık. Akademisyen dostlarımız ve Mimdap Mimarlık WEB Sitesi bizimle birlikte olmuştu bu çalışmada. Tespitler yaptık. Amacımız Onun binalarının korumaya alınması, hiç değilse arşivinin çıkarılmasıydı. Yeni Yüzyıl Üniversitesinden Yılmaz Kuyumcu, İTÜ den Yardımcı Doçent Yıldız Salman hocalarımız Onun eserlerini öğrencilerine ödev olarak incelettirdiler. Diğer üniversitelerimizde de bu tip çalışmaların olacağına inanıyorum.

Melih Koray, zaman geçtikçe daha çok anlaşılacak ve anımsanacaktır. Gönül ister ki iz bıraktığı Kadıköy’de unutulmaması için somut bir şeyler yapılsın. Heykeli, büstü gibi…

ARİF ATILGAN Ekim 2016