Yeldeğirmeni

 

RASİM PAŞA CAMİSİ

Arif Atılgan

1837 yılında Osmanlı Bahriye Mektebi’ni bitiren Ahmet Rasim Paşa 1877-1881 yılları arasında Bahriye Nazırlığı yapmıştır. Ancak II.Abdülhamit’in Donanma ile ilgili taleplerini  hiçbir zaman doğru bulmamış ve yerine getirmemiştir. Bu davranışı Saray tarafından affedilmeyen Rasim Paşa 12 Ocak 1881 de görevinden azledilmiş, yerine tayin edilen Hasan Hüsnü Paşa padişahın donanma ile ilgili isteklerini yerine getirmiş ve güçlü Osmanlı Donanması adeta Haliç’e hapsedilerek çürümeye terk edilmiştir.

Bahriye Nazırlığı’ndan azledilen Rasim Paşa hacca da gitmiş ve Hacı Rasim Paşa olarak anılmaya başlanmıştır. 13 Kasım 1892 yılında ölen Rasim Paşa’nın mezarı Tophane Kılıç Ali Paşa Camisinin bahçesindedir.

Rasim Paşa’nın ölümünden sonra karısı İkbal Hanım’a devletten maaş bağlanmıştır.

İkbal Hanım bugünkü Acıbadem semtinde bulunan arazisinin içindeki evinde yaşamaktaydı. Daha sonraları adına istinaden İkbaliye adı verilen bu bölgede kişisel gelirleri ile hayır işleri yapmaya başlamıştı.

 

                                                 Pervititch Planında Rasim Paşa Camisi.

İkbal Hanım, 1835-1836 yıllarında II.Mahmut zamanında Yeldeğirmeni’nde yapılmış ama harap durumda olan mescidi yenilemeye karar verir. 1905 yılında adeta yeniden inşa ettirdiği bu camiye kocası Rasim Paşa’nın ismini vererek onu Dünya durdukça yaşatmayı arzu eder. Kiremitli çatısı, esas bina ile oranlı minaresi, idare odası ve bahçesi ile küçük ama şirin bir cami olan bina 1990 lı ve 2000 li yıllarda hor kullanılmış, kaçak ilaveler yapılmış, hatta taşıyıcı sistemi tehlikeye sokulmuştur.

                                                                                                         

                                     2007 Yılında Rasim Paşa Camisi.(Restorasyon Öncesi.)

                                   2014 Yılında Rasim Paşa Camisi. (Restorasyon Sonrası.)

Emine İkbal Hanım öldüğü tarih olan 1929 yılına kadar bulunduğu semtte hayırlar yapmıştır. İkbaliye İlköğretim Okulu, İkbaliye Camisi gibi. Bu sebepten adı verilen semtte kocasının adını taşıyan Rasim Paşa Sokak ile oğlunun adını taşıyan Nahit Bey Sokak bugün hala onların anısını yaşatmaktadır.

Rasim Paşa Camisi’nin yapıldığı Yeldeğirmeni o yıllarda gayrimüslimlerin de çokça yaşadığı bir semtti. 1927 yılında Kadıköy mahallelere ayrıldığında bu mahallelere daha çok yer ve kişi isimleri verilmesi tercih edilmişti. İşte bu anlayışla bu bölgeye de camiinden dolayı Rasim Paşa Mahallesi adı verildi.

Yaşamın hoş tesadüfü şudur ki, Osmanlı Bahriye Nazırı Rasim Paşa adının verildiği camiyi de semti de yaşarken hiç görmemiş ve bilmemiştir.

 

                                     2007 Yılında Rasim Paşa Camisi.(Restorasyon Öncesi.)

                                   2014 Yılında Rasim Paşa Camisi. (Restorasyon Sonrası.)

Bu yazıyı yazdığım 2007 yılında Camiye yapısal anlamda çok kötü müdahaleler yapılmıştı. Gerek taşıyıcı sistemi gerekse mimari görünüşü oldukça hırpalanmıştı.

Rasim Paşa Camisi 2012 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.

ARİF ATILGAN YELDEĞİRMENİ KİTABI