Yeldeğirmeni

AZİZİYE HAMAMI

Arif Atılgan

Aziziye Hamamı 1861-1876 yılları arasında Sultan Abdülaziz zamanında inşa edilmiştir.1868 yılında onarılan bu hamam Arabesk, Hint Mimarisi tarzını taşımaktadır. İçi eski tarz, sadece kireçle yapılmış sıva ile kaplıdır. Bu tip sıvalar kirecin higroskopik (su tutucu) bir madde olması sebebiyle eski hamamlarda çok tercih edilirmiş. Kireç sıva gündüz hamam kullanılırken rutubeti emer, gece kullanılmadığı zamanda ise emdiği rutubeti tekrar geriye kusar.

Kadın, erkek bölümleri simetriktir. Soyunma bölümü kare, ılıklık bölümleri ise dikdörtgen şeklindedir. Göbek taşlarının üzerinde büyük kubbeler, soğuk ve sıcak halvetliklerin üzerinde ise küçük kubbeler bulunmaktadır.

Yeldeğirmeni’ndeki Yahudi kadınları, cuma gününün akşamları, Tevilla denilen dini gelenekleri için Aziziye Hamamı’nı kapatırlarmış. Tevilla, Yahudilerin dini geleneğine göre kutsal cumartesi gününden önce cuma gecesi kadınların yıkanıp temizlenmesi anlayışıdır.

Birkaç arkadaşımla 1990 lı yılların sonlarına kadar zaman zaman bu hamamı kullanırdık. Hepsi mermer olan göbek taşıyla, kurnalarıyla, halvetlikleriyle tam bir Türk hamamıdır. Banyo sonrası girişin üst katında bulunan dinlenme odacıklarında önce o yıllardaki Çamlıca Gazozu, biraz istirahattan sonra da çay içmek oldukça keyifli olurdu doğrusu.
ARİF ATILGAN YELDEĞİRMENİ KİTABI

                                              Aziziye Hamamı 1937 Pervititvh Planında.

                                                              Aziziye Hamamı (2007)

                                                               Aziziye Hamamı (2014)

                                                             Aziziye Hamamı Kubbeleri