İstanbul İskeleleri

BÜYÜKDERE İSKELESİ

Büyükdere, İstanbul Boğazı’nda Sarıyer ilçesine bağlı bir mahalledir. Aynı zamanda kıyıdaki iskelenin de adıdır. Bölgeye Belgrad Ormanı’ndan doğan ve buradan denize akan Büyük Dere (Bakla Deresi) dolayısıyla Büyükdere denmiş.

Bizans zamanında küçük bir kilise bulunmaktaymış. Saray erkanı paskalyanın ilk haftası burada toplanırmış.

Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethinden önce balıkçıların yeriymiş. Fetih sonrası Osmanlı pek ilgi göstermemiş. Ancak Avrupa’dan gelen sefirler burada sayfiyeler inşa etmeye başlayınca ilgi çekmeye başlamış. Mesire yerleri ile de ün kazanmış.

1851 yılında ilk iskele Büyükdere Camii önündeki kayık iskelesine eklemelerle yapıldı.

1908 yılında bu iskele yıkılarak yenisi inşa edildi. İskele direkleri değiştirildi. Kadınlar için 1. Mevki bekleme yeri oluşturuldu.

1911 yılında bölgenin ileri gelenlerinden İbrahim Paşa’nın deniz kıyısındaki 940m2 lik arsası satın alındı.

1912 yılında iskele ile on dükkan ve büyük bir gazino inşa edildi. İstanbul’un en geniş iskele binası olduğu söylenir.  

                                                          Eski İskele

1971 yılında iskele Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Kurulu tarafından tescil edilir.

1988 yılında Boğaza Kazıklı Yol inşaası sonrası iskele karada kalmış ve hizmet dışı olmuştur.

              

                    

Eski İskele Karada Kalmış. Önde Yeni İskele.

1989 yılında İBB tarafından yeni iskele inşa edilerek hizmete sokulur. Yapılan iskelenin tüm alanı  535.08 m2, yolcuların bölümü 369.592 m2, büro kısmı 110.09 m2, gemi yanaşma yeri uzunluğu 15.60 metre, su derinliği 3.80 metre olup denizden ortalama yüksekliği 1.00 metre civarındadır.

Yeni İskele

2013 yılında Eski İskele ihaleyle kiralanır. Yeme-içme, pasaj, toplantı gibi amaçlara göre düzenlenir.

Büyükdere’nin Galata Köprüsü’nden uzaklığı 11.10 mildir. (17.86 km). Vapurla bu mesafe 55 dakika sürer.

Bu havali kazıklı yoldan önce ve sonra şeklinde hafızamda yer edinmiştir. Öncesinde… Sarıyer tarafına gidip gelirken Boğazdan kopup binaların arasından geçmek tuhaf geliyordu. Aniden deniz yok oluyordu çünkü. Ama sonrasında… Yalıların önünden geçmek daha da tuhaf geliyordu bana. Gizemleri kayboluyordu sanki. 

Bir iskelemizi daha anımsadık böylece. Tabii ki devam edeceğiz…

ARİF ATILGAN 2025 ŞUBAT

https://atilganblog.blogspot.com/2025/02/iskeleleri-buyukdere-iskelesi-buyukdere.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/b%C3%BCy%C3%BCkdere-i-skelesi