RESTORASYONUMSU İŞLER

Arif Atılgan

Bu işlerin sağcısı solcusu yok. Her görüştekiler doğru olmayan işler yapabiliyor. Restorasyonda prosedür, öncelikle Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Projelerinin İlgili Koruma Kurulundan onaylatılmasıdır. Daha sonra onaylı restorasyon projesine göre belediyesinden alınan ruhsatla uygulamanın yapılması gerekir. İnşaat mahalline projeyle ilgili bilgileri içeren bir tabela asılır. Tabelaya yapının eski ve restorasyon sonrası olacak halinin resimleri konur. Hikâyesi yazılır.

2 ayrı örnek üzerinden anlatmak istiyorum.

Kadıköy Belediyesi sosyal demokrat olduğunu söyleyen bir kurum. Restorasyonun nasıl yapılacağını bilirler. Şehremaneti Binası, Karikatür Evi, Yeldeğirmeni Sanat gerektiği gibi yapılanlardan birkaç örnek.

Ayrılık Çeşmesi Kadıköy’ün günümüzdeki en eksi tarihi eseridir. Daha önce Kadıköy Belediyesinin yaptığı bazı çalışmalarda namazgâhının taş örülü hali gün yüzüne çıkarılmıştı. Bugün burada hiçbir tabela, bilgi olmadan bazı yenilemeler yapılıyor. Namazgâhın eski taşları yok. Kesme taşlarla bahçe duvarı gibi yeni bir namazgâh yapıldı. Çeşmenin arkasına yere kesme taşlar döşendi.

İnşaat mahallinde tabela vs olmadığı için bilgilenemiyoruz. Eğer 400 yıllık taşlar yok edildiyse çok yazık. Kesme taş döşenerek Çeşme ve Namazgâh yenilenmiyor. Yeniden yapılıyor.

Göztepe Marmara Üniversite Kampusunda 5. Murad Köşkünün Hamamının restorasyonuna gelelim.  Burada kamu idaresinin yani iktidarın sözü geçtiğine göre sağ görüşün restore ettiğini kabul edebiliriz. Ayrıca üniversite de var.

Taş duvarlar sıvanmış, çatıya camekân, kubbe delikleri yerine çatı feneri yapılmış.

Ortadaki çukura dikkat çekmek istiyorum. Bilindiği gibi hamamlarda külhan ile su ısıtılır. Külhan sisteminde odun kömür yakılarak kazandaki su kaynatılır ve hamama verilir. Külhanın ateş ve dumanı göbek taşının altından geçirilerek bacaya verilir. Bu sebepten göbek taşının altına cehennem denir.

Muhtemelen bu yapıdaki çukurluk göbek taşı boşluğudur. Eğer böyleyse, hatta değilse de, yeni yapılan yapıda doldurulan bu çukura ahşap malzeme döşenmesi doğrumudur? Burada da yeni bir bina ortaya çıkarılmış.

  

Görüldüğü gibi restorasyon konusu, yapanlar ne görüşte olursa olsun ciddiye alınmıyorsa ‘restorasyonumsu’ olmaktan öteye gidememektedir. Olan kamunun tarihi değerlerine olmaktadır.

Vatandaşlar böyle uygulamalar yapabilir mi?

ARİF ATILGAN KASIM 2017