KETHÜDA CAMİİ

Arif Atılgan

Kadıköy’ün en eski camisidir. 1550 yılında Beyazıt Kethüdası Mustafa Ağa tarafından yaptırılmış.

1952 yılında tamirat geçirmiş.

1983 yılında geçirdiği restorasyon çalışması sonrasında arka tarafına minare eklenmiş.

                                                    Kethüda Camii

Caminin küçüklüğünden mescit olarak yapıldığı belli olmaktadır. Yapının içindeki kolon kirişlerden ise  tamirat-tadilatlar sırasında yeniden inşa edildiği anlaşılmaktadır.

                                                  İçerden Görünüş

Caminin son cemaat yeri yoktur. Mihrap çini kaplama olup, iki yanındaki Minber ve Vaiz Kürsüsü ahşaptandır. Müezzin Mahfili üst kattadır. Minareye ise içerden girilmektedir. Cami dolduğunda bahçe olarak yan tarafındaki Serasker Sokağı kullanılmaktadır.

                                               Müezzin Mahfili

Kanuni Sultan Süleyman zamanının Beyazıt Kethüdası Mustafa Ağaya değinmek istiyorum. Osmanlıda Kethüda kelimesiyle bir bölgenin devlete karşı temsilcisi veya devlet büyüğünün yanında çalışan yardımcısı anlaşılmaktadır. Günümüzde birinci anlam ‘muhtar’, ikinci anlam ‘kâhya’ olarak tarif edilebilir. Burada ‘kâhya’ anlamında olmadığı bellidir. ‘Muhtar’ anlamında, Beyazıt’ın devlete karşı temsilcisi anlaşılabilir.

Bu kişinin Kadıköy ile direkt ilişkisi yokken, üstelik burada hiçbir dini yapı bulunmazken bir mescit yaptırması dikkat çekici bir durumdur.

Bina için ‘tekke mescidi’ tanımı kullanılmaktadır. Mustafa Ağa bu mescidi ait olduğu tarikat için buraya yaptırmış olabilir.

Çok az bilgi bulunabilen cami için yaptığım yorumlarla başka araştırmacılara yön vermek istiyorum.

ARİF ATILGAN AĞUSTOS 2017