KADIKÖY ÇARŞI ÖRNEĞİ KONUSU

Arif Atılgan

Mimar.İst Dergisinin son sayısındaki yazılardan birinde Kadıköy Çarşısı ele alınmış. Yazıda önce, ‘İstanbul’un birçok bölgesinde boş vakit geçirme, alışveriş yapma, eğlenme, dinlenme, mesken olarak kullanma gibi çok çeşitli eylemleri içeren semt çarşıları değişerek dönüşmektedir.’ Denmiş. ‘Son 30 yılda yerli ve yabancı sermayenin etkileriyle insan ve çevresinin yeniden şekillendiği’ açıklanmış.  ‘Artan nüfus, değişen arz-talep ilişkileri konunun özünü oluşturan tarihi Kadıköy semt çarşısında da mekânsal olarak önemli değişikliklere neden olmuştur.’ cümlesiyle de Kadıköy Tarihi Çarşıdaki değişimin sebebi açıklığa kavuşturulmuş.

Yazının sonunda 13 kaynaktan yararlanıldığı gösterilmiş. Ancak 2005 yılında Kadıköy Belediyesinin yaptığı Kadıköy Tarihi Çarşı Canlandırma Projesinden bahsedilmemiş. Hâlbuki bu Proje incelenmiş olsa Çarşının son 30 yıldaki etkilerle değişip dönüşmediği anlaşılabilecekti. Keşke öyle olsaydı. Kent parçaları 30 yıl ve üzeri süredeki değişikliklerini sağlıklı yaşarlar. Kadıköy Tarihi Çarşısı yapılan Canlandırma Projesiyle 3 yılda dönüştürülmüştür. Çarşı adeta pazarlanmış, kendi alanı yetmemiş tüm Kadıköy Tarihi Çarşı olarak kabul edilmişti.

Bu konuda yazdığım birçok yazıdan ikisi bu LİNK lerden okunabilir. Kadıköy Tarihi Çarşıda Canlanma http://atilganblog.blogspot.com.tr/2015/02/kadikoy-tarihi-carsida-canlanma-arif.html ve İki Haber Ve Soy(suz)lulaştırma. http://atilganblog.blogspot.com.tr/2014/05/iki-haber-ve-soysuzlulastirma-arif.html

Yazıda ‘…çarşı, kuzeyinde Söğütlüçeşme Caddesi, güneyinde Güneşli Bahçe Sokak, batısında Yasa Caddesi, doğusunda Sakız Sokağı kapsayan bölümü ile SİT alanı olarak ilan edilmiştir.’ Denmektedir. Aşağıda adı geçen cadde ve sokakları işaretledim. Ben SİT Alanını anlayamadım.

                                                   "SİT Alanı"

Çarşının mekânsal analizini yaparken, ‘Artık çarşıyı çevreleyen bütün sokaklar kendi özgün isimlerinden daha çok verilen hizmetin işlevine veya satılan ürünün niteliğine göre adlandırılmaktadır.’ Denerek, Tellalzade Sokakta ‘Antikacılar Sokağı’, Yasa Sokak ve Çevresinde ‘Balıkçılar Çarşısı’ olduğu yazılmış. Aşağıdaki planda balıkçıların olduğu sokak işaretlenmiştir. Burası Yağlıkçı İsmail Sokak ve Güneşli Bahçe Sokağın ucu olan 40-50m lik mesafedir. Ancak burada toplam 50 civarı dükkânın 6 sı balıkçıdır. Bu oranla nasıl Balıkçılar Çarşısı denebilir? Eğer Yasa Caddesindeki birkaç midyeci balıkçı kabul edilmişse oradakilerle esnaf sayısı 100 ün üzerine çıkabilir.

                                    Balıkçıların Bulunduğu Bölüm

Aslında balıkçıların da olduğu bu bölüm, Tarihi Çarşıdan geriye kalan son parçadır. Bu sokağın dışındaki alanın tamamı Altıyola, Bahariye’ye, Mühürdar’a, Moda’ya kadar yeme-içmeci olmuştur. Yani Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi sadece çarşıyı değil Kadıköy’ü yeme-içmecilerle kaplamıştır.

Tanımadığım Yazarı üzmek istemiyorum. Lütfen kusura bakmasın. Aslında bu sayıdaki Maltepe Sahili ve Kuşdili Çayırı ile ilgili yazılarda da değineceğim noktalar var. Ama onlarda daha az olduğu için ele almıyorum.

Mimarlar Odasının yayınlarına bir şeyler oluyor. Sadece onu anlamaya çalışıyorum.

ARİF ATILGAN AĞUSTOS 2017