YALOVA’DA HACI MEHMET KÖYLÜLERİNE BAKIŞ

10 yıl önce (2013) baba ocağımız Yalova’da ev yapmaya karar verdim. Ev yaparken çevreyle de sohbetlerim oluyordu. Bir gün bir meslektaşım dedi ki ‘Sen üstüne alınma ama Yalova’da Hacı Mehmetliler için Selanik Dönmeleri denir.’ O doğmadan önce ben buralarda yaşamış olmama rağmen ne demek istediğini tam anlamamıştım. Ama çok şaşırmıştım. Benim duymadığım şeyi o Anadolu’nun bilmem neresinden gelip nasıl duymuştu?

Ev bitti. Yerleştik. Yarı İstanbul’da yarı Yalova’da oturuyoruz. Bu sebepten bir yandan da yeni Yalova’yı tanımaya çalışıyorum. Aslında çok değişmemişti. Sadece eskiye nazaran nüfus çoğalmıştı.

Et aldığımız kasap iki ortaktı. Ortaklardan birinin eşi Hacı Mehmet Köylüymüş. Bir gün diğeri şakayla karışık dedi ki ‘Hacı Mehmetli’yle yılanı aynı çuvala koymuşlar. Biraz sonra yılan ‘Beni kurtarın’ diye bağırmaya başlamış’.

Şaşırmaya devam ediyordum.

Başka bir gün komşumla konuşuyorum. Ardında bizim köyün bulunduğu tepeyi gösterdi ve dedi ki ‘Yalovalılar şeytan taşlamak için boşuna Kâbe’ye gitmesinler. Şu tepeden Hacı Mehmet Köyü’nü taşlasınlar’.

Hiç birine bu konularda cevap vermedim. Tepki de göstermedim. İstedim ki başka bir şeyler daha varsa dağarcıklarında dökülsünler. O kadarla bitti.

Hacı Mehmet Köyü’nden Bir Bölüm

Hâlbuki Atatürk’ün bir öyküsü de vardır bizim köyle ilgili... Yalova’da meclis kurmak ister. Der ki yanındakilere ‘Gidin bütün köyleri dolaşın. Köyün en akıllısını seçip göndersinler. Sadece Hacı Mehmet Köyü’nden yolda gördüğünüz herhangi birini getirebilirsiniz.’ Bence en gerçekçi öykü bu.

Amcamın çocuklarından birine sordum bu söylentileri. Dedi ki ‘Hiçbirinin Hacı Mehmetli’de bir lirası kalmamıştır. Ama bizlerin öyle değil...’ 1975 yılında ilk müteahhitlik anımı anımsadım. Arsa sahibim beni ticari olarak araştıranlara ‘5 kuruşunu yemez, 5 kuruşunu yedirmez’ demişti... ‘Biz böyleyiz işte’ dedim. 

Şaka bir yana. Hacı Mehmetliler Selanik’in Drama kasabasının Demirciören Köyünden gelmişlerdir. O köyün ahalisi ise Kütahya’nın Demirciören köyünden gidenlerden oluşmuş.

Şimdi gelelim yazdıklarımın yorumlanmasına veya yazma sebebime.

Hacı Mehmet Köyü sakinleri Yalova’ya 1924 mübadelesinde gelmişler. Yalova’da onlardan daha eski Güneyköylüler vardır. Onlar da 1896 yılında Dağıstan'dan gelmişler. Yani Yalova’nın en eskileri bizleriz. Bizden önce burada bulunan Rumlar artık yok.

Ama esas konu Selanik’ten gelenlerle ilgili söylentiler. Son 20-30 yıldır ülkede değerlerimize dokunan, sinir uçlarımızı zorlayan tuhaf gruplar oluştu. Çıkardıkları en sivri ve ters söylentileri bir süre sonra sıradanlaştırıyorlar. İnsanlar söylediklerinin nereye gideceğini fark etmiyorlar bile. Ama söylüyorlar. Bu bakımdan söyleyenlere kabahat bulmuyorum.

Hacı Mehmetliler üzerinden başka bir yerlere mi laf gönderiliyor? En ünlü Selanikli kim? Sakın ha… Sadece Hacı Mehmetliler değil Yalova buna meydan vermez. 

ARİF ATILGAN MAYIS 2023

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/yalova-da-haci-mehmet-k%C3%B6yl%C3%BCleri%CC%87ne-baki%C5%9F

http://atilganblog.blogspot.com/2023/05/yalovada-haci-mehmet-koylulerine-bakis.html