DEPREM SONRASI YENİ BİNALAR NASIL YAPILMALI
6 Şubat 2023 tarihinde
Güneydoğu Anadolu’da bir deprem yaşadık. Yıkılan binaların genellikle fay hattı
üzerinde oldukları anlaşılmaktadır. Hava fotoğraflarında kilometrelerce
uzunlukta çökmüş zemin veya ‘S’ haline gelmiş tren rayları gözükmektedir. Belli
ki altta fay hattı vardır. Ancak normal zeminlerde de çöken binalar vardır ki
bunlar yanlış uygulama sonucu yıkılmışlardır.
Yerleşimi ve yolları fay
hattının üzerine getirmemek gerekir. Yer seçimi bu detaylara dikkat edilerek yapılmalıdır.
Yerleşimler Şehir Plancıları tarafından planlanır.
Yer seçiminden sonra kent
planlanır. Yapılaşma sert zemine çok katlı, yumuşak zemine alçak katlı binalar
yapılacak şekilde olmalıdır.
Yapı Sahibi, yapı üzerinde
mülkiyet hakkı olan kişi veya kişilerdir. Yapı Müteahhidi Yapı Sahibine inşaatı yapmayı
taahhüt eden ve bu şekilde gelir elde eden kişidir.
Proje onay safhasında projeler
hazırlanır. Önce yer bilimciler (Jeoloji veya Jeofizik Mühendisi) tarafından zemin
etüdü yapılır. Daha sonra o zemin etüdüne göre binanın projeleri hazırlanır. Mimari
projeyi Mimar, Taşıyıcı Sistem Projesini İnşaat mühendisi, Tesisat-Kalorifer
Projesini Makine Mühendisi, Elektrik Tesisat Projesini Elektrik Mühendisi
hazırlar. Bu projeler ilgili belediyesindeki yetkili mimar, mühendisler
tarafından incelenir ve onaylanır.
Uygulama için ilgili
bakanlığın Yapı Denetim Sistemi tarafından inşaata bir Yapı Denetim Kuruluşu atanır.
Daha sonra Yapı Denetim Kuruluşunun denetiminde inşaata başlanır. Süreç içinde
her teknik eleman kendi alanını kontrol eder.
Bu arada Yapı Müteahhidi
tarafından bir Şantiye Şefinin görevlendirilmesi de zorunludur.
Kamu adına denetimi ise ilgili
belediyenin Yapı Kontrol Müdürlüğü yapar.
Temelden başlayarak her
safhada kontroller yapılır ve tutanak tutulur. Her beton dökülmesinde de ölçüler
ve demirler kontrol edilirerek izin verilir. Daha sonra laboratuvar görevlileri
tarafından beton numunesi ve demir numunesi alınarak teste götürülür. Betona
basınç, demire çekme mukavemeti deneyi yapılır. Sonuçlar gerekli limitler
içinde olmalıdır.
Diğer yandan ilgili Belediye
de aynı safhalarda kendi teknik elemanları ile kontrol yapar.
İş bitiminde, önce Yapı
Denetim Kuruluşunun İş Bitirme Tutanağı tutulur ve sonra da bu tutanağa göre kendi
kontrollerini yapan belediyesinden İskân belgesi alınır. Bu şekilde inşaat
yapım süreci sonlandırılmış olur.
Binanın yıkılmasına sebep
olacak hataları inceleyelim... Görevli olan Kontrol Elemanı, Şantiye Şefi ve
Denetçi İnşaat Mühendisi yanlışları görmek zorundadır. Bir ihmal varsa laboratuvardaki
testlerde ortaya çıkarılır. Sonunda ‘Kabul’ kararını verecek olan belediyenin
teknik elemanı uygunluk bulmazsa ‘Red’ kararını vermek durumundadır.
Önemli bir eksikliğe değinmek
isterim. Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğinde kalfa ve demircilerden bahsedilmez.
Ama en hayati işi onlar yapmaktadır. Kesinlikle kalfa ve demirciler Yapı Denetim
Yönetmeliğinin içerisine sokulmalı ve resmiyet kazanmalıdır.
Güneydoğu Anadolu Depremi
bölgesindeki yerleşim yerinin yanlış tespit edildiği anlaşılıyor. Yıkılan
binaları konuşmaya gerek yok. Onlar hem yanlış yere inşa edilmişler hem de
yukarıda sıralanan denetimler gerektiği gibi yapılmamış.
Dolayısıyla sistemdeki tüm
sorumlular yargılanmalıdır. Genellikle kamu kurumu çalışanları atlanır. Bu
anlamda 657 sayılı yasada gerekli değişiklik yapılmalıdır.
Yetkililerce yapılan
açıklamalara göre bölgeye yeni bir kent yeniden planlanacak ve yeniden
yapılacak. Umarım bu şartlara uyularak yapılırlar.
ARİF ATILGAN ŞUBAT 2023
http://atilganblog.blogspot.com/2023/02/deprem-sonrasi-yeni-binalar-nasil.html
Not:
-Yasada sadece yapı sahibi ve
müteahhitten bahsedilir. Hâlbuki bir de iş sahibi olmalıdır. İş sahibinin işten
anlaması gerekmez. O sadece sermayesiyle inşaat yapmak ve gelir elde etmek isteyen
kişidir. Yasaya eklenmelidir.
-Yapı Denetim Kanunu öncesi
projeye imza atan mimar, mühendis sorumluluk almaktadır. Ancak her safhada
belediyenin teknik elemanının Kabulü olmak zorundadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder