YİTİP GİDEN KADIKÖY

Arif Atılgan

Kadıköy’ün en önemli özelliği mahalleleriydi. Esnafının da orada oturduğu, arkadaşlar-arkadaşlıklar, komşular-komşuluklar, dostlar-dostlukların olduğu mahalleler.. Mahalle yaşamında amaç huzurdu. Tamamında iskân edilen ve düzenin iskân edenler için kurulduğu yerleşimlerdi.

                                                           Eski Kadıköy

Eski yılların Kadıköy’ünde sadece iki adet müzikli eğlence mekânı vardı. Feneryolu’ndaki Top Pop ve Caddebostan’daki Budak Kulüp isimli diskotekler.. İki mekâna da gençler dans etmek için giderlerdi.  

1980 li yıllarda müstakil evlerin yerine yapılan yeni apartmanlar nüfusu fazlalaştırmıştı. Ama yine de Kadıköy’de yaşayanlar mahalle yaşamına devam ediyorlardı. Mahalle formatı değişmemişti.

                                            Mahallenin Olmazsa Olmazı Çocuklar

2005 yılında Kadıköy Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi ile Kadıköy Moda’ya kadar yeme-içmeci çarşısı haline getirildi. 2010 yılındaki Rasimpaşa Canlandırma Projesi ile de Yeldeğirmeni yeme-içmeci çarşısı haline geldi.  Ardından bütün Kadıköy’ün çehresi değişti. Fenerbahçe, Bağdat Caddesi, Kozyatağı, Acıbadem, Koşuyolu.. Her taraf ticarileşti. Hatta ticarileşmekten daha ileri gitti. Kadıköy eğlence fonksiyonu ile kaplandı.

                                               Tarihi Çarşı Yeme-İçmeci Çarşısı Oldu

Bugün artık mahalle yaşantısı yok olmuş durumda. Eski adıyla fedailerin yeni adıyla bodyguardların silahlı çatışmalarının olduğu, yer yer pavyon ve barların görüldüğü bir alan haline geldi Kadıköy.

Diğer yandan kentsel dönüşüm de bu değişime yardımcı olmakta. Fikirtepe fiziki olarak yok oldu. En önemli değişimin Bağdat Caddesinde gerçekleşeceğini bilmek gerekir. Üst katlarında balkonlu konutlar bulunan binaların yerine dikdörtgen prizma şeklinde tamamı işyeri olan binalar inşa edilmektedir. Bağdat Caddesi yakın gelecekte bir nevi küçük AVM lerin çarşısı haline gelecektir. Eski özelliği kaybolacak, sıradanlaşacaktır.

                                           Bağdat Caddesinde Eski Ve Yeni Binalar

Bu değişim-dönüşüm o yıllardaki Kadıköy Belediyesi’nin tercihiydi. 2014 yılında göreve gelen yeni Kadıköy Belediyesi yönetimi de bir şey yapmadı. Eskinin devamı olmayı tercih etti. Ancak bu konuda eleştiri yapması gereken STK ların sessiz kalmalarına anlam veremiyorum. Kadıköy’ün Mimarlar Odası, Kadıköy’ün Kent Konseyi ve Kadıköy’ün Mahalle Örgütlerine sitem etmek istiyorum. Gelecekte Kadıköy’ün yitirilmiş hali konuşulurken sadece yetkili Belediyesi değil uyarması gereken kurumların da sorumluluklarını yerine getirmedikleri anılacaktır.

Tarihi Çarşı ve Yeldeğirmeni’nde kesinlikle Koruma Planı yapılmalıydı. Bağdat Caddesi de korunmalıydı. Bana göre Fikirtepe’de de Koruma Planı yapılmalıydı. Varoş olan Fikirtepe 1960 lardan sonra yaşanan çarpık kentleşmenin günümüze kalan önemli bir belgesi idi.

Bundan sonra Koruma Planı yapmak olanlara kılıf uydurmaktan başka bir şey değildir. Eskiye dönmek olanaksızdır. Konunun en az zararla kapatılması için yeme-içmecilerin bulunduğu akslar-bölgeler sınırlandırılmalı, ikamet edenlerin rahatsız olmamaları için önlemler alınmalıdır. Yapılan her şey burada yaşayanlar için yapılmalıdır.

Denebilir ki; Dere’de Arap Saim, Kalamış’ta Yalovalı mı kaldı sandal kiralayan? Kumsal mı var, plaj mı kaldı? Moda Çay Bahçesinde 25Krş’la çalışan müzik kutusu mu kaldı? Çamlıca’da piknik yapılan O Ağacın Altı mı kaldı? Acıbadem’de top sahaları, Koşuyolu’nda sakinlik mi var artık? İbrahimağa’da çeşmeden su içen koyunlar mı var, çeşme mi kaldı? Mezarlıklarda mezar taşı mı kaldı? Kozyatağı isimli köyde iyi su çeşmesi mi kaldı, köy mü var artık? Fenerbahçe’de, Bostancı’da çay bahçeleri, Caddebostan’da son durak mı kaldı? Bahariye Caddesinde sinemalar mı kaldı?  Kadıköy’ün Evlendirme Dairesi, karşısındaki Âşıklar Yolu da yok artık. Bağdat Caddesindeki Divan bile eski Divan değil. Yeldeğirmeni’nde delikanlıların buluştuğu köşe başlarında kafelerin masaları var artık.. Kadıköy’de Kadıköy mü kaldı?... Neyi dert ediniyorsun?.

Olabilir.. Ama Kadıköy’ün nüfusu yıllardır 500.000 civarında. Eskiden ilçeden çıkanla giren aynı sayıda olduğundan sakin mahalle yaşamı devam ederdi. Bugün Kadıköy’e eğlenmeye gelenlerle nüfus 2.500.000 oluyor. Kentin her yanından insan burada kurtlarını döküyor. Böyle bir alanda mahalle kalmıyor doğal olarak.

Yitip Giden Kadıköy bu işte..

ARİF ATILGAN MAYIS 2018