MELİH KORAY’I ANMAK

Arif Atılgan

Bir meslektaşım Mimarlık dergisinde Melih Koray için yazı yazmış. Yazıda yer alan alttaki 4. paragrafı okuyunca şaşırdım.

‘Ancak o yıllarda toplumsal sorunlara uzak kalan yaklaşımı, yaşam biçiminin magazin dünyasına fazlasıyla dönük, hızlı olması, Usta’nın maddi ve manevi birikimlerinin erimesinin önünü açmaya başlamıştı. 1990’lı yıllarda bu güçlerinin ortadan kalkmasına yol açmış, hak etmediği biçimde hem meslek hem inşaat ortamında bir yalnızlığa sürüklemişti.’

Mimar yazar, başka bir mimarın mimarlığıyla ilgili şeyler yazmalıydı bence. ‘Anma’ üst başlığı altında ‘Bir Ustaya Saygı’ yazısına pek uymamış bu satırlar. İnsanların kişisel davranışı, özel hayatı, maddi ve manevi kaybı-kazancı kendilerini ilgilendirir.

Paragrafın 1. Cümlesi ile ilgili olarak Melih Koray gibi insanlara sık rastlanılamayacağını ifade etmeliyim.

Oğlu Melih, babası için şunları söylemiş: Diyelim iş çok kötü gidiyor ve arabasını satmak zorunda kalmış, o halde bile evde kahvesini içerek sakince gazetesini okurdu.

Melih Beyin yönetmelik dışı tasarımlarını kabul ettirmek için belediyede aylarca tartıştığını da herkes bilir.

Bunlar Melih Koray’ın sıra dışılığını gösterir. Ayrıca bu tip insanlar çok para kazanırlar-kaybederler. Onlar bunun farkında bile değildirler.

Paragrafın 2. cümlesinde Melih Koray’ın yalnızlığa sürüklendiği yazıyor. Melih Bey hiç yalnız kalmadı, kalmaz. Çünkü: Onda sanatçı gücü var.

Yakinen tanıdığım yazar arkadaşımın 4. Paragrafı aceleyle yazdığını, en azından yazıda hissedilen gibi düşünmediğini düşünüyorum. Keşke o paragraf olmasaydı.

Sonraki paragrafta 2000 li yıllarda Melih Beyin Meslek Odasına katılmaya başladığı yazılmış. O yıllarda Ben vardım. Biliyorum. Benden sonrasını bilmiyorum.

Melih Beyle röportaj yaparken yanımdaki arkadaşlarım 1960-80 yılları arasındaki diğer mimarları da araştıralım diyorlardı. Duymazlığa geliyordum. Çünkü: O kadar ismin arasında Melih Koray’ın adı etkisizleşirdi. 

Bizler güvenli gri dünyamızın içinde gri mimarlarımızın gri eserlerini görmeye devam edelim. Melih Koray’ı halk görüyor.

Tüm büyüklerime ve küçüklerime saygım sonsuzdur. Ama şundan emin olalım. 50 yıl sonra Melih Koray’ın eserleri anılacak, okullarda gösterilecektir. Koruyamamışsak ta..

Tarihe geçmiş sanatçıları inceleyin. Hiçbiri bizler gibi “normal” değildir.

Melih Koray'a sadece ‘usta' denmesi yetersizdir. O, Cumhuriyet tarihimizin ‘sanatçı’ mimarıdır.

ARİF ATILGAN OCAK 2017