İstanbul İskeleleri

İSTİNYE İSKELESİ

İstinye, Sarıyer ilçesine bağlı muhtarlıktır. 15584 nüfuslu olup kuzeyde Yeniköy güneyde Emirgan semtleriyle komşu bir boğaz yerleşimidir. Derin bir koy olması dolayısıyla İstinye’ye Küçük Haliç denirmiş.

Antik çağda Sosthenion veya Leostenion adları ile anılmıştır. Bölge Stenos ve daha sonra Stenia adıyla bilinir olmuş. İstinye adının buradan geldiği düşünülür.

M.Ö. 12. Veya 13. Yüzyıllarda Truva Savaşı öncesinde yaşamış olan Argonotlar buraya adak yeri olarak bir tapınak yapmışlar. Aynı yere Roma İmparatoru Konstantin (324-337) Başmelek Mikael için kilise yaptırır. Sonraki yıllarda Ruslar buraları tahrip ederler ve yeni bir kilise inşa ederler.

İstinye’de bağ, bahçe çokmuş. Bugün var mı bilmiyorum ama çileği ünlüymüş. Yerleşimin iç kısımlarında Türkler, kıyılarında Rumlar yaşarmış. Osmanlı döneminde Haliç’e benzetilen koy, tersane ve kalafat yeri olarak kullanılmış. 1856 yılından 1991 yılına kadar kullanılan tesiste Şehir Hatlarının bir çok vapuru inşa edilmiş.

1877 yılında halkın açıktan denize girmesini önlemek için bir Deniz Hamamı yani plaj yapılmış. Bugün böyle bir tesis yok tabii.

İstinye’deki tarihi yapılardan bahsetmeyeceğim. Neredeyse tamamı çeşitli sebeplerden yıkılmış yeniden yapılmış çünkü.

Günümüzde zenginlerin yerleşimi olarak görünüyor. Hatta ünlülere rastlayabileceğiniz ünlü AVM de buradadır.

İskelenin öyküsüne gelirsek…

1851 yılında ilk İstinye İskelesi Karakolhanenin önüne kurulur.

1898 yılında Kalfa Kemal Usta tarafından yıkılır ve yeniden yapılır.

İskelenin tüm alanı 93.90m2, yanaşma yeri uzunluğu 15.30m, denizden ortalama yüksekliği 1.30m, su derinliği 4.75m’dir. Galata Köprüsü’nden uzaklığı 7.8 mil (12.55km) olup vapurla bu mesafe 38 dakikada alınır.

                                                              İstinye İskelesi.

1966 yılından sonra İstinye- Paşabahçe arasında arabalı vapur çalışınca ayrıca 1973 yılında 1. Boğaz Köprüsü de hizmete girince İstinye İskelesi iptal ediliyor.

1991 yılından sonra tersane İzmir’e taşınmış, tersane alanı sosyal-kültürel etkinliklerin yapıldığı bir alan olmuş.

                                                   İstinye Koyu’nda Tersane Yok.

2025 yılının Şehir Hatları tarifesinde İstinye İskelesi kullanılıyor.

İstinye’den Emirgan’a veya Emirgan’dan İstinye’ye yürüyüş yaptığınızda Tersaneyi tepeden görebiliyordunuz. Haliç’teki tersane normal gelirdi de Boğaz’da tersane olması ilginç gelirdi o yıllarda. İçine koca gemilerin girdiği yüzer havuzları görmek değişik duyguydu doğrusu.

Bakıyorum da… Ben de tarih olmuşum İstanbul’da…

ARİF ATILGAN 2025 NİSAN 

 https://atilganblog.blogspot.com/2025/04/iskeleleri-istinye-iskelesi-istinye.html

https://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan/single-post/i%CC%87sti%CC%87nye-i%CC%87skelesi%CC%87