Yeldeğirmeni

TRAMVAY YOLU

Arif Atılgan

İstanbul’un Anadolu Yakası’na1928 yılında elektrik getirilmiş. Elektriğin gelmesiyle birlikte 19/ 02/ 1928 de Üsküdar-Kısıklı-Alemdağ Tramvayları A.Ş. kurulmuş. Ardından 08/ 06/ 1928 tarihinde ise Üsküdar-Bağlarbaşı-Kısıklı hattında ilk tramvay çalışmaya başlamış. Daha sonra Üsküdar-Kadıköy ve Havalisi Halk Tramvayları Şirketi kurulmuş ve şebeke genişletilmeye başlanmış.

O yıllarda Kadıköy’ü Üsküdar tarafına bağlayan yol Yeldeğirmeni’nin ortasındaki Karakolhane Caddesiydi. 1934 yılında Üsküdar-Kadıköy Tramvay hattı da bu caddeden geçirilmişti.  Kadıköy’den başlayan tramvay hattı Altıyol’dan Söğütlüçeşme Caddesi’ne sapıyor, oradan Yavuztürk Sokağı’nın dik yokuşundan tırmanıyor, daha sonra Yavuztürk Sokağı’nın devamı olan Karakolhane Caddesi’nden tırmanarak Yeldeğirmeni’nin Merkezi’ne çıkıyor, sonra Haydarpaşa Çayırı Caddesi’ne iniyormuş. Buradan sağa saparak tren yolu köprüsünün altından İbrahimağa tarafına geçen hat oradan Bağlarbaşı-Üsküdar istikametine gidiyormuş.

Karakolhane Caddesi’nden Haydarpaşa Çayırı Caddesi’ne kadar çift hat gelen tramvay yolu burada tren yolu köprüsünün altından geçebilmek için tek hatta iniyormuş. Tren yolunun altından geçtikten sonra tekrar çift hat haline gelerek Üsküdar tarafına devam ediyormuş. Özellikle kış mevsimlerinde, dik yokuş olan Karakolhane Caddesinin Haydarpaşa Çayırı Caddesi’ne inen kısmı oldukça kaygan hale geliyormuş. Bu durumda zaman zaman kayarak devrilen vagonlar da oluyormuş.

                                               Karakolhane Caddesindeki Tramvay Hattı

1947 yılına kadar Yeldeğirmeni’nden tramvay hattı geçmişti. 1947 yılında plaj olan Yeldeğirmeni Rıhtımı doldurulup cadde yapılmıştı. Cadde ise Haydarpaşa Çayırındaki tren yollarının üzerine inşa edilen bugünkü köprü ile Tıbbiye Caddesi’ne bağlanmıştı. Bu şekilde Kadıköy’ün Üsküdar bağlantısı artık sahilden kurulmuş oluyordu. O zaman tramvay hattı bu cadde üzerine alınmış, dolayısıyla Yeldeğirmeni artık Kadıköy’ü Üsküdar’a bağlayan ana yol üzerindeki semt olmaktan çıkmıştı.

Ancak uzun yıllar işlek bir cadde olan semtin ortasındaki Karakolhane Caddesi çarşı olarak gelişmişti. Semt halkı kendi çarşısından alış veriş yapmaya alışmıştı. Caddedeki hareketliliğin kalkmasına rağmen insanlar bu alışkanlıklarını bırakmamışlar, yine alışverişlerini semt içersindeki esnaftan yapmaya devam etmişlerdi. Bu şekilde Yeldeğirmeni canlı ve hareketli bir semt olma özeliğini devam ettirmiş oluyordu.

ARİF ATILGAN YELDEĞİRMENİ KİTABI