MİMARLIK ANILARI 1

BİNA KULLANIMLARI

Arif Atılgan

2000’li yıllar.. Bir tanıdığım aradı. Banyoyu kıracaklarmış. Tesisat borularına zarar vermemek için nereden geçtiğini göstermemi istiyorlardı. Onlarla işim bitince alt kattan da davet edip bir şey sormak istediler. Daireye girdiğimde gördüm ki banyoya doğal gaz borusu sokmak için kirişi delmişler. Bu arada demirleri de kesmişler.

1990’lı yıllar.. Demir doğramacımla sohbet ediyorum. En lüks caddelerden birindeki bankaya çelik kasa dairesi yaptıklarını anlatıyor. Ancak kasanın ayrılan yere sığmadığını, kolon keserek yerleştirdiklerini söylüyor. Bu bina yok artık. Kentsel Dönüşümde yenilendi.

….

Başka bir binada zemin kattaki dairede su patlağı varmış. Ev sahibi, bodrum kata su sızdığı için ‘kimseye zararı yok’ diyerek tamir etmiyormuş. ‘Beton içindeki demirleri çürütür. Tamir etmelisiniz.’ Demiştim. 

….

2000’li yılların başı.. Deprem sonrası Mimarlar Odası ve TMMOB Afet Komitesi Başkanıyım. Belediyelerle ortak çalışmalar yapıyoruz. En lüks semtlerdeki en lüks binalarda bile bodrum katların durumlarının çok kötü olduğunu görüyorum. Neredeyse tamamı sıvasız.. Çünkü: O katlar gözden ırak..

Bir binanın bodrumunu anlatayım. Su deposu yapmışlar. Rutubet ve buhar beton harcını düşürmüş, demirler ortaya çıkmış. Ama demirler paslanmış, korozyon yapmış. Yani binanın temelle, toprakla ilişkisi kalmamış.

….

Başka bir tanıdığım övünerek evine dekor yaptırdığını, kolon-kiriş dişlerini tıraşlayıp çok güzel sonuç aldıklarını anlatıyordu. Gitmedim, bakmadım. Çünkü: Kızdım.

….

Bazı müteahhitler kirişler yukarıda diş yapmasın, duvar düz olsun diye 20cm’lik taban yerine 10cm’lk taban kullandıklarını övünerek anlatırlardı.

….

Oturduğum binayı topraktan almıştım. İlk toplantıda ‘Matkap bile çalıştıracak olan Yöneticiye sormalıdır’ demiştim. Çok kızmışlardı. Bilerek abartmıştım. Asıl derdim hilti kullanımını kontrol etmekti. Nitekim alt katta ters dubleksteki karı-koca bankacı çift, merdiven kenarındaki perde betonu delerken yakalamıştık. Bankacı diye yazmamdaki amacım okumuş-yazmış olduklarını belli etmek içindir.

….

Marangozumun bir tanıdığına proje çizmiştim. O kişi daha sonra başka binalar da yapmış ama bana hiç gelmemişti. Marangoza sorduğumda ‘Senin kolon-kiriş dişlerini beğenmemiş’ demişti. 1999 depremi sonrası sadece benim binamda sorun olmamış. ‘Adama helal olsun’ demiş benim için.

….

Demek istediğim, binalar bittikten sonra kullananların keyfine bırakılmamalıdır. Kesinlikle denetime devam edilmelidir. Ayrıca binalara da arabamıza, vücudumuza yaptığımız gibi Periyodik Bakım–Onarım yapmalıyız. Nasıl ki arabanın yağı-balatası değişiyor, suyu tamamlanıyorsa binalarda da zamanı dolan, eskiyen parçalar vardır. Onlar değişmeli, onarılmalıdır. Her binanın sorumlu mimarı olmalı, en basit tamir vs bile haberli yapılmalıdır. Ayrıca yapılan her işlem belediyedeki dosyasına işlenmelidir.

….

İddia ediyorum… Betonarme-Karkas taşıyıcı sistem sandığımız binaların çoğu Beton-Yığma taşıyıcı sistem bina haline girmiştir.

ATILGAN BLOG ARİF ATILGAN ŞUBAT 2019